Ang artikulong ito ay naglalaman ng pagbubuod ng ika dalwamput tatlong kabanata ng El Filibusterismo na pinamagatang isang bangkay. Maliban sa buod ng Kabanata labintatlo ay ipakikilala rin ang mga karakter na mababanggit sa Nobelang ito. Naglalaman rin ang artikulong ito ng mga aral na makukuha sa kabanata labintatlo at mga talasalitaan na siyang bibigyan ng mas mababaw na kahulugan upang mas lalong maintindihan ng mga mambabasa.
Buod ng El Filibusterismo Kabanata 23: Isang Bangkay.
Nang gabing iyon, ikapito, ay makalawang umalis at dumating si Simoun sa bahay na may iba’t ibang kasama. Nakita siya ni Makaraig nang mag ikawalo sa may daang Ospital, malapit sa kumbento ng Sta. Clara. Nakita siya ni Camarroncocido sa may dulaan nang mag-iikasiyam na may kausap na tila estudyante. Si Basilio ay di rin nanonood ng palabas. Nagrerepaso siya sa bahay. Hindi na nag sasama sa mga kamag-aaral mula nang tubusin si Huli sa pagkakaalila. Pinag-aralang mabuti ang pagpapagaling kay Kapitan Tiyago na noon ay lalong naging mahirap pakibagayan.
Kung minsan ay mahal na mahal nito si Basilio at kung minsa’y nilalait. Pabigat nang pabigat ang karamdaman nito. Ang pagbabawas sa paghitit ni Kapitan Tiyago ay isinasagawa ni Basilio ngunit kung nasa lalawigan o nasa paaralan siya’y may nagbibigay ng labis sa matanda. Si Simon at si Padre Irene lang naman ay walang itinatagubilin kay Basilio kundi ang pagalingin ang maysakit, pagtiisan ito sa pag-aalaga.
Sa pagrerepaso ni Basilio ay dumating si Simon. Mula nang magkita sila sa San Diego ay noon lamang sila nagkaharap.
Kinumusta ni Simoun ang maysakit. Malubha, ani Basilio. Malala na raw ang kalat ng lason sa katawan. Tulad daw ng Pilipinas, ani Simoun. Hinimok ni Simoun si Basilio na makiisa sa himagsikan laban sa pamahalaang Kastila dahil ang hindi kakampi sa kanila ay ituturing na kaaway na dapat patayin. Inatasan ni Simon si Basilio na itakas si Maria Clara mula sa kumbento ni Sta. Clara habang nagkakagulo ang buong lungsod.
Sinabi ni Basilio na huli na, dahil sa nagpakamatay na si Maria Clara. Naroon siya sa kumbento upang makibalita kaya niya nabatid. Nang bumalik siya ay nakita niya ang liham na padala ni Padre Salvi kay Padre Irene na siyang nagpabasa niyon kay Kapitan Tiyago na nagpanangis nang mabatid na patay na si Maria Clara. Litong lito na patakbong nanaog ng bahay si Simoun. Nawala sa pagaaral ang isip ni Basilio. Ang naglaro sa isip ay ang kahabag habag na buhay nina Ibarra at Maria Clara.
Ano ang Aral na Matututunan sa El Filibusterismo Kabanata 23?
Hindi sagot ang karahasan para sa pag hihiganti – Gaya na lamang ng ginagawa ni Simoun na panghihimok kay Basilio para sa isang pag aaklas. Hindi na nito iniisip ang kapakanan ng kaniyang iniimbita magawa lamang ang kaniyang paghihiganti. Hindi ito mabuting gawain kahit pa ikaw ay inapi sapagkat maaaring ikapahamak ito ng mga tao sa iyong paligid.
Sino ang mga Tauhan sa El Filibusterismo Kabanata 23?
Kapitan Tiyago – Ang amain ni Maria Clara na nalulong sa opyo.
Basilio – Ang naging taga pangalaga kay Kapitan Tiyago.
Maria Clara – Namayapa na dahil sa pagpapakamatay. Kasintahan ni Ibarra at kinikilalang anak ni Kapitan Tiyago.
Simoun – Ang nagbabalak kayong alahero na may nakaraang buhay bilang Crisostomo Ibarra. Naghihimok kay Basilio na lumaban sa mga prayle.
Camarroncocido – Nabanggit sa Nobela na naka kita kay Simoun na may kausap na Estudyante.
Padre Irene – Nagtatagubilin kay Basilio na alagaang mabuti si Kapitan Tiyago.
Talasalitaan
Pakibagayan – Pakisamahan (Halimbawa: Napakahirap pakibagayan ni Kapitan Tiyago sapagkat naging mainitin ang ulo nito bunga ng pagkaka lulong sa opyo.)
Kahabag habag – Nakakaawa. (Halimbawa: Kahabag habag ang itsura ng mga tao sa kalsada mula ng magkaroon ng sakuna.)
Nabatid – Nalaman. (Halimbawa: Nabatid ni Basilio ang kamatayan ni Maria Clara sapagkat siya ay nasa kumbento.)
Nagpanangis – Umiyak. (Halimbawa: Nagpanagis si Kapitan Tiyago ng malaman na namayapa na ang kaniyang anak na si Maria Clara.)
Malubha – Malala. (Halimbawa: Ang binata ay may malubhang karamdaman.)
Hinimok – Hinikayat. (Halimbawa: Hinimok ni Simoun si Basilio na lumaban sa mga kastila.)